Sáng ngày 20/9 vừa qua, tại cuộc họp giao ban báo chỉ của Ban Tuyên giáo Trung ương, các bộ: Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Bộ Y Tế, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN & PTNT) đã công bố kết quả xét nghiệm 1.340 mẫu hải sản thuộc 4 vùng biển chịu ảnh hưởng của sự cố ô nhiễm môi trường do Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Công ty Formosa) gây ra và 3 vùng biển của các tỉnh không chịu ảnh hưởng của sự cố này để so sánh đối chứng.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đọc báo cáo của Bộ Y tế. Photo by Internet.
Tầng nổi an toàn…
Theo kết quả xét nghiệm này cho thấy, Bộ Y Tế khẳng định tất cả các loại hải sản ở tầng nổi gồm: cá ngừ, cá thu, cá nục các loại, cá chỉ vàng, cá bạc má, cá hố, cá bò da, cá cam, cá trích, cá đối, cá cơm,… và hải sản nuôi tại các đầm của 4 tỉnh miền Trung đều đảm bảo an toàn để làm thực phẩm. Không có mẫu nào phát hiện có Phenol.
Xyamua - chất được xác định là một trong những nguyên nhân gây ra cá chết hàng loạt cũng không được tìm thấy trong tất cả các loại hải sản tại 4 tỉnh miền Trung và 3 tỉnh đối chứng. Ngoài ra, các chỉ số phụ như: thủy ngân, cadimi, chì, crom, asen và sắt trong hải sản ở 7 tỉnh này đều nằm trong giới hạn cho phép và đảm bảo an toàn thực phẩm theo quy định. Kết quả tương tự khi xét nghiệm các loại hải sản được nuôi trong đầm tại 4 tỉnh miền Trung.
…Tầng đáy vẫn chưa
Ngược lại, các loại hải sản sống ở tầng đáy vẫn chưa thực sự an toàn. Kết quả xét nghiệm cho thấy các hải sản như: tôm, ghẹ, tôm tít, ốc, mưc, cá đuối, cá đục, bạch tuột, cua đá và các loại hải sản khác sống ở tầng đáy trong vòng 13.5 hải lý đã phát hiện 132/1.040 mẫu của 4 tỉnh miền Trung có Phenol. Cụ thể, 132 mẫy hải sản này được phân bố trong vùng từ 5 - 25 km (tương đương với khoảng từ 2.7 - 13.5 hải lý), tỉ lệ mẫu ô nhiễm cao nhất tại Hà Tĩnh và Quảng Bình, thấp nhất tại biển Lăng Cô (Thừa Thiên - Huế).
Do vậy, để đảm bảo an toàn sức khỏe người tiêu dùng, Bộ Y Tế đề nghị không sử dụng các loại hải sản tầng đáy nói trên sống trong vòng 20 hải lý. Ngoài ra, đề nghị UBND 4 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế tiếp tục chỉ đạo Sở NN & PTNT, Sở Công Thương (đơn vị được giao quản lý kho hàng đông lạnh) phân loại hải sản theo từng lô, Sở Y tế chỉ đạo lấy mẫu theo từng lô và trả kết quả cho đơn vị quản lý được UBND giao nhiệm vụ. Chỉ cho phép lưu hành lô sản phẩm khi được xét nghiệm an toàn. Đối với các lô hàng không an toàn phải buộc tiêu huỷ và đền bù theo quy định.
Kết hợp chặt chẽ các ban ngành
Bộ Y tế cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN-PTNT thực hiện giám sát định kỳ đối với các hải sản được khai thác tại 4 tỉnh miền Trung nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời tiếp tục lấy mẫu các loại hải sản có phát hiện Phenol ở trên và các hải sản ở tầng đáy trong vòng 20 hải lý để giám sát, xét nghiệm.
Bộ Y tế cho biết nghiên cứu trên được triển khai quy mô lớn với 1.040 mẫu hải sản được lấy hàng ngày, ở tất cả các cảng cá, gò cá, các thuyền đánh bắt cá, đầm nuôi tại 4 tỉnh miền Trung. Các mẫu được kiểm nghiệm các chỉ tiêu Xyanua, Phenol, thuỷ ngân, camidi, chì, crom, asen và sắt. Song song với việc lấy mẫu tại 4 tỉnh, Bộ Y tế cũng tiến hành lấy 300 mẫu hải sản tại 3 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Khánh Hoà và Bà Rịa – Vũng Tàu là các tỉnh không chịu ảnh hưởng của sự cố môi trường để so sánh.
Bộ cũng phối hợp với các chuyên gia nước ngoài, kết quả kiểm chứng tại các phòng kiểm nghiệm ở Nhật Bản, Canada, Singapore… cho thấy sự đồng nhất về kết quả kiểm nghiệm hải sản với Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đọc báo cáo của Bộ này. Photo by Internet.
Bộ TN-MT cho biết đến nay, 3 khu vực có một số thông số môi trường trong nước biển cao hơn so với các khu vực khác (ở Sơn Dương – Hà Tĩnh, cửa Nhật Lệ - Quảng Bình, hòn Sơn Chà – Thừa Thiên – Huế), tất cả các thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT;2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng nuôi trồng thuỷ sản và bảo tồn thuỷ sinh.
Bộ TN-MT khẳng định với sự kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải từ Công ty TNHH Hương nghiệp Formosa Hà Tĩnh và do cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường, hàm lượng các chất ô nhiễm từ sự cố môi trường đã giảm theo thời gian. Chất lượng môi trường nước biển tại tất cả các khu vực được quan trắc đã nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT;2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng thuỷ sản và bảo tồn thuỷ sinh.
Bộ NN-PTNT cho biết sẽ tổ chức thực hiện giám sát tại các cảng cá, bể cá khi tàu về bờ và lưu ý các loại hải sản tầng đáy thường gặp ở vùng biển 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế. Thời điểm lấy mẫu giám sát là khi sản phẩm khai thác được bốc dỡ từ tàu khai thác đưa lên bờ tiêu thụ. Việc lấy mẫu sẽ được thực hiện 2-3 ngày/lần. Các mẫu hải sản xét nghiệm thuộc các tầng sinh thái (tầng đáy, tầng nổi) và các loài hản sản khác nhau (cá, giáp xác, nhuyễn thể).
Bộ Y tế cũng cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN-PTNT thực hiện giám sát định kỳ đối với các hải sản được khai thác tại 4 tỉnh miền Trung nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời tiếp tục lấy mẫu các loại hải sản có phát hiện Phenol ở trên và các hải sản ở tầng đáy trong vòng 20 hải lý để giám sát, xét nghiệm.
Nguồn: TMT.
Nhìn lại toàn cảnh vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung
Cá chết hàng loạt ở Việt Nam 2016 đề cập đến hiện tượng cá chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng (Hà Tĩnh) bắt đầu từ ngày 6 tháng 4 năm 2016 và sau đó lan ra vùng biển Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế. Trên bờ biển Quảng Đông, Vũng Chùa có đến hàng trăm cá thể cá mú loại từ 40 – 50 kg trôi dạt vào bờ và chết[5]. Đến ngày 25/4, tỉnh Hà Tĩnh có 10 tấn, Quảng trị 30 tấn, đến ngày 29/4 Quảng Bình hơn 100 tấn cá biển bất ngờ chết dạt bờ. Thảm họa này gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và sinh hoạt của ngư dân, đến những hộ nuôi thủy sản ven bờ, ảnh hưởng đến du lịch biển và cuộc sống của cư dân miền Trung. Chỉ riêng tỉnh Quảng Bình có 18 xã chuyên làm nghề biển với hơn 14.000 hộ và 24.000 lao động nghề biển.
Cá chết gây điêu đứng cho hàng vạn ngư dân miền Trung. Photo by Internet.
Cuộc điều tra sau đó cho thấy, nguồn thải lớn từ tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết, là nguyên nhân gây ra thảm họa ô nhiễm môi trường biển này.
Chính phủ Việt Nam cho rằng chất thải mà nhà máy Formosa tại Hà Tĩnh thừa nhận thải ra biển tác động đến cuộc sống của hơn 200 ngàn người dân, trong đó có 41 ngàn ngư dân.
Đến ngày 29.7 theo đại biểu quốc hội Trần Công Thuật dân chúng vẫn chưa được câu trả lời của nhà nước là khi nào hoạt động đánh bắt gần bờ được thực hiện trở lại, khi nào có thể ăn cá và hải sản nhờ môi trường biển đã an toàn.
Nguồn: Wikipedia.